«جورج بال» در كتاب «خطا و خيانت در لبنان» درباره‏ى خسارات آمريكا طى حضور نيروهاى نظامى‏اش در لبنان، مى‏نويسد:
«حدود 300 تفنگدار دريايى خود را از دست داديم. 1800 تفنگدار دريايى به مدت 18 ماه در شرايطى زندگى كردند كه بى دفاع، در كنار آتش قرار داشتند. بيش از 22 ماه يك ناوگان آمريكايى همراه 30 هزار ملوان و پرسنل دريايى و حدود 100 هواپيما در عرشه‏ى ناوهاى هواپيما بر، دور از ساحل لبنان،در حالت آماده باش كامل منتظر بودند كه چه موقع هدف حملات انتحارى قرار مى‏گيرند. تعداد بى‏شمارى از دروزى‏ها، شيعيان و سربازان و غير نظاميان سورى و لبنانى، به وسيله توپ‏ها و هواپيماهاى مستقر در ناوگان آمريكا كشته شدند.روزى هم كه سرانجام لبنان را ترك كرديم، نه تنها هيچ چيز به دست نياورده بوديم، بلكه بهاى سنگينى نيز براى اين اقدام پرداخته، قدر و منزلت خود را از دست داديم و شهرت آمريكا را به عنوان كشورى كه از عقل سليم پيروى مى‏كند. لكه‏دار كرده بوديم».
جورج بال، در بخشى ديگر از كتاب خود، تعداد كشته‏شدگان آمريكايى در مقر مارينز را ذكر كرده و مى‏نويسد:
«طى انفجار يك كاميون حاوى بمب، پايگاه تفنگداران ما، در كنار فرودگاه بيروت منهدم شد و265 نفر از آن‏ها به قتل رسيدند.»

تحليل عمليات
رابين رايت» در شرح و تحليل حمله‏ى شهادت‏طلبانه به مقر مارينز مى‏نويسد:
«خيلى زود معلوم شد كه عمليات چه قدر درست و بى‏عيب و نقص طراحى شده است. ستوان «هُشام جابر» افسر لبنانى رابط در مقر تفنگداران دريايى آمريكا، گفت: براى طراحى عملياتى از اين نوع، داشتن اطلاعات بسيار زيادى لازم است. آدم بايد از وضع ساختمان اطلاع كافى داشته باشد و بداند كه قسمت آسيب پذير آن كجاست و نيز بايد بداند كه نگهبانى ساختمان به چه‏صورت و طبق چه برنامه‏اى است. علاوه بر اين‏ها بايد بداند كه عبور از موانع خيابانى چيده شده بر سر راه وسايل نقليه، كه ارتش لبنان در اطراف مقر آمريكايى‏ها تعبيه كرده بود، به چه صورت امكان‏پذير است و نيز بايد بداند كه سربازان روزهاى يكشنبه ديرتر از خواب بيدار مى‏شوند. با اين حساب، معلوم مى‏شود كه راننده‏ى خندان و از جان گذشته‏ى كاميون، به طور اتفاقى و از طريق بخت و اقبال نبوده كه توانسته است خود را تا درِ ورودى ساختمان مقر برساند.»
برخلاف تحليل‏ها و تصورات رابين رايت، براى شناسايى ساختمان و نقاط ضعف آن، نياز به تلاش چندان زيادى نبوده است؛ چون اين ساختمان پيش از آن‏كه مقر نيروهاى مارينز باشد، مركز كنترل پروازهاى فرودگاه بيروت بوده و مسلماً افراد زيادى در آن‏جا رفت و آمد داشته‏اند و به همين لحاظ كسب اطلاعات درباره‏ى آن‏جا بسيار مشكل نبوده است.گذشته از آن، وقتى كسى طرح حمله با كاميون محتوى هزاران كيلو مواد منفجره به چنان مقرى را مى‏ريزد، چندان نيازى ندارد كه مكان‏هاى اصلى و تجمع نفرات را بداند؟ چرا كه همه‏ى ساختمان بر سر ساكنان آن ويران شد و جاى امن و دور از انفجارى باقى نماند.
يكى از مهم‏ترين عوامل در موفقيت اين عمليات، اصل غافلگيرى بود. نيروهاى آمريكايى كه تا آن روز مغرورانه و وحشيانه گلوله‏هاى توپ عظيم ناو نيوجرسى را بر سر مردم لبنان مى‏كوبيدند، همواره خود را برترين قدرت نظامى مى‏دانستند و به هيچ وجه انتظار نداشتند و در تصور و خيالشان هم نمى‏گنجيد كسى جرأت چنين حمله‏اى به نيروهاى نظامى آمريكا را داشته باشد. البته اين تصور نسبت به گروه‏هاى غيراسلامى كاملاً صحيح بود. مثلاً پس از انفجار مارينز، بسيارى از احزاب كمونيستى وابسته به شوروى سابق، كه با وارد آمدن اين ضربه‏ى بسيار سنگين بر قواى آمريكا در لبنان، خود را در معرض اتهام مى‏ديدند،خيلى سريع عدم هر گونه اطلاع و يا ارتباطى با اين حمله را اعلام كردند تا مبادا مورد خشم و غضب ابر قدرت غرب قرار گيرند.
ساعتى پس از انفجار، مردم متعجب و سراسيمه بدان سو شتافته بودند. به دليل حضور شيعيان در مناطق جنوبى آنان اولين نفرات بودند كه به آن‏جا رسيدند و سربازان عياش آمريكايى را كه تا روز قبل در كوچه و خيابان به اذيت و آزار مردم مى‏پرداختند، در اوج خفت و ذلت ديدند و لبخند شادى بر لبانشان نقش بست. در آن ميان، ديدگان متعجب جمعيت متوجه يكى از روحانيون اهل سنت شد كه به روى سقف يكى از آمبولانس‏هاى صليب سرخ، كه در نزديكى مقر ويران شده ايستاده بود، رفت و با شور و شوق فراوان،خطاب به كماندوهاى آمريكايى كه اطراف مقر را محاصره كرده و يا ميان آوار به دنبال اجساد تكه تكه شده‏ى همقطاران خود مى‏گشتند، با صداى بلند و رسا گفت:
آهاى آمريكايى‏هايى كه هر روز براى ما در تلويزيون ناوهايتان را نشان مى‏داديد و توپ‏هاى عظيم نيوجرسى را به رخ ما مى‏كشيديد و ملت ما را از آن‏ها مى‏ترسانديد، سرانجام خداوند توپى برسرتان كوبيد كه به هيچ وجه قوى‏تر و كوبنده‏تر از آن را پيدا نخواهيد كرد. و اكنون، اين ما هستيم. مردمى كه با گلوله‏ها و توپ‏هايتان بر سرشان مى‏كوفتيد! اين ماييم كه شما را مسخره مى‏كنيم و حقيرتان مى‏دانيم.... و حالا اين شماييد كه در اوج ذلت هستيد...»!
با پخش خبر انفجار مقر آمريكايى‏ها، مردم ستم كشيده بيروت و به خصوص مسلمانان، شادمان و خوشحال اين ضربه عظيم را بر پيكر جنايتكاران «يانكى» تبريك گفتند؛ و اين همه، در حالى بود كه كماندوهاى آمريكايى، وحشت‏زده و ديوانه‏وار، ميان سقف فرو ريخته و مكان‏هايى كه زمانى اتاق استراحت سربازان بود، بدن‏هاى له شده و قطعات آنان را بيرون مى‏آوردند. سگ‏هاى آموزش ديده‏ى ارتش نيز وارد عمل شدند و ميان ويرانه‏ها بو مى‏كشيدند و جستجو مى‏كردند. به قدرى بدن‏ها تكه تكه و پخش شده بودند، كه سگ‏ها هم گيج شده بودند كه سراغ كدام بروند. در آن ميان، نكته‏اى بر سر زبان مردم بيروت كه ناظر تلاش كماندوها و سگ‏هايشان بودند، جارى و همه‏گير شد، آن‏ها مى‏گفتند:
«هيچ نيازى به سگ‏هاى آموزش ديده نيست. هر جا برگى از مجله‏هاى مبتذل و شيشه‏هاى مشروب ديديد، سريع آن‏جا را بگرديد و مطمئن باشيد كه چند سرباز آمريكايى اطراف آن پيدا خواهيد كرد»!
پس از انهدام مقر مارينز، آمريكا نيروهاى باقى‏مانده‏ى خود را كه در حالتى عصبى و روانى به سر مى‏بردند، به ناو «آيزنهاور» منتقل نمود و ناونيوجرسى را در خليج لبنان متمركز كرد و نيروهايى هم در اطراف مقر منهدم شده قرار داد تا خبرنگاران و عكاسان غريبه نتوانند به آن‏جا نزديك‏تر شوند. در تشكيل اين كمر بند امنيتى و حفاظتى، تعداد زيادى از نيروهاى مارونىِ ارتش لبنان نيز كمك كردند؛ همچنين تعدادى از نيروهاى وحشت‏زده و هراسان ايتاليايى جزو نيروهاى حافظ صلح در حفاظت از مقر ويران، به آمريكايى‏ها كمك كردند.
مجروحين حادثه، كه تعدادشان از كشته‏ها كم‏تر بود، به وسيله‏ى هلى‏كوپترهايى كه در باند پرواز، واقع در پاركينگ به زمين نشسته بودند و چرخش پروانه‏هايشان بوى تعفّن و دود را به اطراف مى‏پراكند، به ناو هواپيما بر «كِنِدى» منتقل شدند و از آن‏جا، بلافاصله با هواپيما به «بيمارستان نيروى هوايى انگليس» در كشور «قبرص» انتقال پيدا كردند.اين بيمارستان، جهت مداواى اوليه و كارهاى اورژانسى براى مجروحين انفجارات بيروت، به حال آماده باش در آمده بود. جالب اين بود كه چنان وحشت و هراس در آن‏ها اثر گذاشته بود، كه آمريكايى‏ها به هيچ‏وجه حتى حاضر نشدند مجروحينشان را به «بيمارستان آمريكايى بيروت» ببرند.
يكى از شاهدان حادثه، كه همراه نيروهاى امدادگر صليب سرخ و «سازمان دفاع غير نظامى» براى كمك به مجروحين، در محل انفجار حضور پيدا كرده بود، مى‏گويد: يكى از مجروحين آمريكايى را كه لباس نيروهاى مارينز بر تن داشت و بر اثر انفجار، جراحات زيادى برداشته و چندان هم به هوش نبود، به سرعت داخل آمبولانس گذاشتيم. ناگهان متوجه شديم كه كماندوى آمريكايى،وحشت‏زده و با چشمانى كه از ترس گرد شده بودند، به عكس كوچكى از امام خمينى كه به شيشه‏ى داخل آمبولانس چسبيده بود، اشاره كرد و با داد و فرياد گفت: «نه... نه... من سوار اين آمبولانس نمى‏شوم... مرا پياده كنيد... اين بلا را او به سرِ ما آورد... او ما را كشت...» و از آمبولانس پياده شد».
سازمان دفاع غيرنظامى لبنان، با صدور اطلاعيه‏اى در راديو و تلويزيون، از صاحبان لودر، بلدوزر و جرثقيل، خواست تا براى كمك به عمليات نجات، به محل انفجار بشتابند.
تنها دو روز بعد از انفجار، بوى تهوع‏آورِ باقى مانده‏ى اجساد در ميان آوار ساختمان، به قدرى وحشت آور شده بود كه ماسك‏هاى مخصوص ميان نيروهايى كه در عمليات نجات شركت داشتند توزيع شد. به نگهبانانى كه در اطراف سيم‏هاى خاردار و تورى‏هاى كشيده شده نگهبانى مى‏دادند دستور اكيد داده شد كه به طرف هر كس كه به در اصلى مقر نزديك شد، تيراندازى كنند.
بعد از عمليات، بحث‏هاى مختلفى پيرامون چگونگى آن، در مطبوعات و مراكز تحقيقى و پژوهشى پيش آمد. بعضى اطلاعات و معلومات اشاره داشتند كه كاميون از صبح زود در مكانى نزديك به محل انفجار قرار داشته است و راننده و طراحان اصلى حمله، بسيار دقيق از وضعيت طراحى و مهندسىِ ساختمان اطلاع داشته، و اين اطلاعات را يك هفته قبل از عمليات به دست آورده و تكميل كرده‏اند.
يكى از نكات مهم در اين انفجار، كه كارشناسان آمريكايى را بيش‏تر از ديگران به خود مشغول داشته بود، چگونگى موفقيت راننده در گذر از پست‏هاى بازرسى ارتش لبنان و آمريكا، در رساندن خود به مقر بود.
تحليل ديگر پيرامون عمليات، اين بود كه راننده، فقط نقش هدايت كاميون را به طرف هدف بر عهده داشته و به محض ورود به مقر، توسط گروهى كه در نزديكى محل حادثه مستقر بوده‏اند، به وسيله دستگاه كنترل از راه دور و بى‏سيم، چاشنى اصلى زده و كاميون منفجر شده است.
دلايل بسيارى بر رد اين تحليل و ادعا وجود دارد كه مهم‏ترين آن مى‏تواند اين باشد كه با وجود دستگاه‏هاى مخابراتى بسيار زياد و سيستم‏هاى پيشرفته‏ى بى‏سيم كه آمريكا در اطراف ساختمان قرار داده بود استفاده از دستگاه بى‏سيم براى زدن چاشنى، امرى بسيار ضعيف مى‏نمايد؛ چون اين امكان زياد بود كه تداخل امواج راديويى مانع از سرعت عمل چاشنى شود.
تحليل ديگرى نيز در اين باره وجود دارد مبنى بر اين‏كه راننده‏ى كاميون، براى اجراى اين حمله يك دوره‏ى آموزشى ديده و خود را براى چنين روزى آماده كرده است كه پس از انفجار، ماده‏ى «هيكسوژن» بدن او را به طور كامل از بين برده است.

بعد از عمليات
بلافاصله پس از انفجار مقر مارينز، جوّ رُعب و وحشت بر روحيه‏ى نيروهاى خارجى حاضر در لبنان، به خصوص آمريكايى‏ها سايه افكند. از آن روز به بعد، گزارش‏ها و تهديدهاى مكررى درباره‏ى كاميون‏هاى بزرگى كه به سرعت در حركت بودند، و راننده‏هايشان لبخند بر لب داشتند، به نيروهاى مداخله‏گر مى‏رسيد و آن‏ها را در كابوس مرگ فرو مى‏برد.
نيروى دريايى آمريكا، تشكيلات خود را به پناهگاه‏هاى زيرزمينى منتقل كرد و بعضى از تفنگداران را هم در كانتينرهايى كه با كيسه‏هاى پراز شن استتار شده و به صورت سنگر در آمده بودند، مخفى كرد.
در نزديكى مقر مارينز، بر ويرانه‏هايى كه تا چندى پيش سرفرماندهى نيروهاى تفنگدار دريايى آمريكا در بيروت بود، بر روى تابلويى چوبى، به رنگ سرخ نوشته شده بود: «نزديك نشويد، محل جنايت»!
در همان اولين ساعات پس از انفجار، كارشناسان و متخصصان تخريب و انفجارات به آن‏جا شتافتند و خيلى سريع به جمع‏آورى همه‏ى قطعات هر چند بسيار كوچك ماشين مهاجم پرداختند؛ بلكه به سرنخى دست پيدا كنند.
پس از حمله به مقرهاى آمريكايى و فرانسوى، رعب و وحشت عجيبى بر ديگر نيروهاى خارجى حاكم شد. در جاده‏اى كه از منطقه‏ى شيعيان جنوب بيروت مى‏گذشت و به فرودگاه و مقر مارينز منتهى مى‏شد، نيروهاى ايتاليايى و انگليسى بيمارستانى بر پا كرده بودند كه برخى نيروهاى مسلمان به هنگام درگيرى، از آن‏جا امكانات پزشكى مى‏گرفتند. هر گاه مسئولين بيمارستان از ارائه‏ى خدمات پزشكى ممانعت مى‏كردند، نيروهاى مسلمان با تبسمى معنا دار خطاب به آنان مى‏گفتند: دوست داريد مثل آمريكايى‏ها، يك ماشين برايتان هديه بفرستيم؟
آن‏ها نيز بى درنگ پاسخ مى‏دادند: «نه... نه... هر چه مى‏خواهيد ببريد... فقط ماشين نفرستيد.»
با گذشت چهار روز از حادثه‏ى مرگبار، عمليات روانى و ايجاد ترس و ناامنى در ميان نيروهاى آمريكايى، همچنان ادامه داشت و آنان را دچار ناراحتى‏هاى روانى و عصبى مى‏كرد.
سحرگاه روز پنجم،اين شايعه قوت گرفت كه يك كاميون حامل مواد منفجره، در حال حركت به طرف يكى ديگر از مراكز تجمع نيروهاى آمريكايى در اطراف فرودگاه بيروت است. بلافاصله تفنگداران دريايى،وحشت‏زده و مبهوت، به حال آماده باش در آمدند؛ به دنبال آن، گروه‏هاى گشت مشترك ارتش لبنان و آمريكا، در اول جاده‏ى فرودگاه به‏گشت‏زنى پرداختند و با ايجاد پست‏هاى ثابت بازرسى، كليه اتومبيل‏ها و به خصوص كاميون‏هايى را كه در آن جاده در حال تردد بودند، مورد تفتيش و كنترل دقيق قرار دادند. اين چندمين بارى بود كه نيروهاى آمريكايى، با پخش چنين شايعاتى، هراسان به خارج از پايگاه‏هاى خود هجوم مى‏بردند.
از نيروهاى غربى، فقط ايتاليايى‏ها در منطقه شيعه نشين «برج البراجنه» مقر داشتند كه برخورد آنان با مردم نسبت به آمريكايى‏ها خيلى بهتر بود. به همين دليل هيچ گونه عملياتى عليه آنان انجام نشد؛ به جز چند مورد حمله براى تصاحب سلاح و مهمات.

بازتاب
پس از حمله به مقر مارينز، وزارت خارجه و تجّار آمريكايى، به منظور مقابله با تهديدات فزاينده عليه آمريكا در كشورهاى مختلف، يك گروه موسوم به «شوراى مشورتى و امنيتى ماوراء بحار» تشكيل دادند.اين گروه كه در گزارش راديو آمريكا از آن به عنوان گروه ضد تروريستى ياد شده بود، قصد داشت با تبادل اطلاعات، از حمله به سفارتخانه‏هاى آمريكايى و شركت‏هاى خصوصى اين كشور پيش‏گيرى نمايد.
انفجار مقر مارينز، بسيارى از طرح‏ها و برنامه‏هاى آمريكا براى دخالت هر چه بيش‏تر در لبنان را به هم ريخت، و بسيارى از تحليل‏گران و صاحب‏نظران را به اعتراض عليه سياست‏هاى سردمداران سياسى آمريكا واداشت. رابين رايت در گزارش خود درباره‏ى اين عمليات مى‏نويسد:
«اين حمله، اعتراض و مخالفتى بود بس عجيب و وحشتناك با سياست‏هاى آمريكا و نيروهاى چند مليتى. يك بار ديگر مقاومتى كه دست‏كم گرفته شده بود، اوضاع را كاملاً وارونه كرد. اكنون فقط اين سؤال مطرح بود كه چه زمانى نيروهاى چند مليتى از لبنان خارج خواهند شد؟
...اقدام انتحارى، ديگر يك حادثه‏ى محدود و كم دامنه نبود؛ بلكه در حكم يك جنبش بود كه در مقابله با آن، نه از دستگاه سازمان‏هاى اطلاعاتى و نه از بر جستگان و نخبگانِ نظامى ابرقدرت دنياى آزاد، كارى ساخته بود...»
«جورج بال» درباره‏ى زمينه سازان اين حادثه مى‏نويسد:
«تصميم ابلهانه‏ى حكومت ريگان در اعزام تفنگداران آمريكايى به سرزمين پركينه و نفرتِ لبنان، نتيجه‏اى بسيار اسف‏انگيز در انفجار مقر مارينز به بار آورد.»
روزنامه‏ى «پِراودا» ارگان «حزب كمونيست» شوروى سابق، پس از اين حادثه نوشت:
«پاييز گذشته كه تفنگداران دريايى آمريكايى به بيروت اعزام شدند، قرار بود براى يك مدت محدود به منظور جدا نگه داشتن طرف‏هاى درگير در لبنان عمل كنند؛ لكن اكنون اين تفنگداران وارد جنگ شده و شهرهاى لبنان را با موشك و گلوله زير آتش گرفته‏اند.
داستان ويتنام بار ديگر در لبنان شروع به شكل گرفتن كرده است.نيروهاى آمريكايى، روز به روز عميق‏تر درگير جنگ در كوه‏هاى لبنان ]مناطق مسلمان‏نشين[ شده‏اند و ژنرال‏ها، آزادى بيش‏ترى براى كشتار پيدا كرده‏اند...»
دولت واشنگتن در اولين ساعات، سعى كرد در مقابل كشتار تفنگداران دريايى‏اش عكس‏العمل تندى نشان دهد. رونالد ريگان،رئيس‏جمهورى آمريكا، در حالى كه سخنانش از شبكه‏ى سراسرى تلويزيونى پخش مى‏شد خطاب به گروهى از خبرنگاران گفت:
«مسببين اين حادثه بايد انتقام پس بدهند و پس خواهند داد. ما نبايد اجازه دهيم كه جانيان بين‏المللى و مزدوران آدم‏كش آن‏ها، صلح و امنيت را به‏خطر بيندازند... ما هرگز نبايد بگذاريم كسانى كه خواهان خروج ما از لبنان هستند، كنترل اين منطقه‏ى حياتى را دوباره در دست بگيرند».
ژنرال «جان ويسى» فرمانده كل نظامى آمريكا در منطقه، اخطار كرد: «كسانى كه باعث و بانى اين حادثه در مقر سپاه صلح بوده‏اند، از انتقام مصون نخواهند ماند...».
«ملك فهد» پادشاه عربستان، اين عمليات را به عنوان يك اقدام بيهوده محكوم كرد و گفت: «اين حادثه براى ما دردناك بود؛ همه از تلفات آمريكايى‏ها و فرانسوى‏ها آگاهيم و اميدواريم قدرت‏هاى بزرگ درك كنند كه اين انفجارات، مبيّنِ يك اقدام شخصى است».
در آمريكا، جستجو براى يافتن عاملين انفجارها، در هر جا به روال خودش ادامه داشت. در كنگره، و در وزارت دفاع، تحقيقات رسمى روى ساختار فرماندهى نظامى و تدارك امنيتى و حراستى مقر تفنگداران، در جريان بود.
در گزارش كنگره‏ى آمريكا، بيش‏ترين مسئوليت را متوجه سرهنگ «تيموتى جى.گرانتى» فرمانده‏ى نيروهاى مارينز دانسته بودند؛ زيرا تداركات امنيتى مقر ناكافى بوده و اشتباهات بزرگى از نظر موقعيت مكانى محل و همچنين سلسله مراتب فرماندهى وجود داشت.
در بررسى‏ها، اين نظر غلبه داشت كه هيچ گونه پيش‏بينى و تداركات امنيتى، حراستى نمى‏تواند جلوى كسى را كه از جانش گذشته است و مى‏خواهد عمليات انتحارى (شهادت‏طلبانه) انجام دهد، بگيرد. نه تحقيقات و بررسى‏هاى آمريكايى‏ها و نه تلافى‏جويى‏هاى فرانسوى‏ها و اسرائيلى‏ها، هيچ كدام به نتيجه‏اى نرسيد. آمريكايى‏ها به اين قناعت كردند كه واقعيت را بپذيرند و به جستجوى عوامل حادثه بپردازند. «رابين رايت» درباره‏ى مقصرين و عوامل انفجار مارينز مى‏نويسد:
مقصرها و افراد مشكوك در درون ارتش شناخته شدند و براى آن‏ها مجازات و تنبيهاتى در نظر گرفته شد؛ ولى اين اقداماتِ داخلى و مقطعى، خود دليلى بر اين امر بود كه ايالات متحده‏ى آمريكا و همفكران غربى‏اش، هنوز ابعاد اين پديده‏ى جديد را نشناخته‏اند.
... سرگرد باب جُردن يكى از مجروحين حادثه با لباس‏كار خون‏آلودش، انبوه تير آهن‏هاى خم شده و قطعات خرد شده بتون را كه دقايقى پيش از آن، محل زندگى و كار يك واحد نيروى دريايى بود، كنار مى‏زد. جردن،با خشمى تبديل شده به بغض گفت: چنين حمام خونى بعد از جنگ ويتنام نديده‏ام. در حقيقت اين بزرگ‏ترين فاجعه براى ارتش آمريكا بعد از جنگ ويتنام بود.
«روبرت فيسك» در «ويلات وطن» گزارش كاملى از آن‏چه در مقر مارينز اتفاق افتاد و او و همكارانش شاهد وقايع بعد از آن بوده‏اند، ارائه داده است كه به بخش‏هايى از آن اشاره مى‏شود:
هنگامى كه سراسيمه خود را به محل انفجار رسانديم، تعجب كردم.پيش از اين، ساختمان مارينز در حصار سيم‏هاى خاردار و موانع قرار داشت و حفاظت مى‏شد. با تعجب از دوستم پرسيدم كه مقر نيروهاى آمريكايى كجاست؟ او متعجب‏تر از من، به آن سوى سيم‏هاى خاردار جلويمان اشاره كرد و گفت: ساختمان كاملاً محو شده است. در آن سوى دودها و خاك‏ها. واقعاً چه طور چنين چيزى ممكن است؟ ساختمان، ديگر وجود ندارد.
جلوى مقر ويران شده، جوان 18 ساله‏ى آمريكايى از نيروهاى مارينز در سنگرى نگهبانى مى‏داد. از كنار او رد شديم و به داخل مقر وارد شديم. در حالى كه پاى خود را روى تكه‏هاى درختان قطع شده و ويرانه‏ها مى‏گذاشتيم، به ميان دود رفتيم. در مقابلمان بدن‏هاى تكه‏تكه شده‏اى با لباس نيروهاى مارينز افتاده بودند. هر كدام از سربازها، آسيبى ديده و يا اندامش متلاشى شده بود. دوستم وحشت‏زده فرياد زد: «آخر چه كسى توانسته چنين كارى انجام دهد؟
سه نفرى كه جلويمان بودند، نگاهى حزن‏انگيز به ما انداختند. آن كه از همه كوچك‏تر و كم سن و سال‏تر به نظر مى‏رسيد، گفت: يك جوان با كلّى مواد منفجره با يك كاميون آمد، با آمدن او، همه چيز متلاشى شد... .
جيپى نظامى در مقابلمان ايستاده بود كه در كنار آن، بدن ده سرباز و چه بسا بيش‏تر بر روى زمين، در يك صف واحد دراز كش شده بودند. انگار نمايش يا جشنواره‏اى اجرا مى‏شد! چهره‏ى سربازهاى مرده، با پارچه و يا مشمع پوشيده بود و پاهايشان را غبارى سياه از انفجار گرفته بود.سرِ يكى از آن‏ها بيرون بود؛ ولى لايه‏اى از گِل سياه روى آن را گرفته بود. دهان او باز بود و پندارى در حال سخن گفتن است؛ ولى تكه‏اى از سر او متلاشى شده بود و هيچ حركتى نمى‏توانست بكند.
بر روى اجساد قربانيان، تابلوهاى سفيد رنگ كوچكى گذاشته بودند كه مشخصات هر كدام بر رويش نوشته شده و او را معرفى مى‏كرد. اين احساس به‏من دست داد كه همه‏ى اين‏ها حاصل انفجارى عظيم در انبار مهماتى بزرگ است.
گاه و بى‏گاه صداى انفجار و شليك تيرى به گوش مى‏رسيد. با هر صداى انفجار، سه نفر از نيروهاى مارينز كه اطراف ما بودند، هراسان و سريع بر روى زمين دراز مى‏كشيدند و از ما نيز مى‏خواستند تا مثل آن‏ها خيز برويم.
همراه با سربازى كه چهره‏اش از ديگران جوان‏تر نشانش مى‏داد، عقب آمبولانس سوار شديم. در داخل ماشين، سربازى جوان را ديديم، در حالى كه اسلحه‏اى در يك دستش بود، با دست ديگر اشك‏هايش را پاك مى‏كرد؛ ولى سعى مى‏كرد جلوى گريه‏اش را بگيرد. يكى از دوستان خبرنگارم را كه ديدم، در رابطه با انفجار گفت: راننده، كاميون را به طرف دروازه‏ى جنوبى ساختمان رانده و قبل از آن‏كه به ساختمان اصلى مقر برسد، در را شكافته، كاميون را منفجر كرده و ديوارها را بر روى هم پرتاب كرده است.
صداهاى مختلف انفجار به گوش مى‏رسيد. بعضى از آن‏ها خفيف و دور بودند. دو سرباز ديگر از نيروهاى مارينز را از زير آوار درآورده و بر روى برانكارد گذاشتند. دستِ يكى از آن‏ها از برانكارد آويزان بود، و در حال انتقال،به طرز وحشت‏آورى به آهن پاره‏ها و شيشه شكسته‏ها كشيده مى‏شد...
آتشفشانى به قدرت 4000 پوند مواد منفجره بناى عظيم تشكيل شده از هزاران كيلو سيمان، شن و ميله‏هاى مفتولى فلزى را درهم كوبيده بود. يكى از نيروهاى مارينز گفت كه تعداد كشته‏ها بالغ بر 60 نفر مى‏باشد؛ ولى او به خوبى مى‏دانست كه تعداد كشته‏ها صدها نفر است.
نيروهاى مارينز، سوار بر ماشين‏ها و مسلح، به حفاظت و گشت‏زنى در اطراف مقر مشغول بودند. مقرى كه دود از آن برمى‏خاست و ديگر هيچ چيزى باقى نمانده بود كه قابل حفاظت باشد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: